Gã khổng lồ thầm lặng Tetra Pak: Từ những lần “mém phá sản”, đến vị thế “bất khả xâm phạm” trong ngành hàng tiêu dùng
Đầu tư mạnh vào chuỗi đóng gói vô trùng những năm 1950, Tetra Pak gặp phải khó khăn tài chính triền miên hơn 15 năm sau, đến nỗi phải bán một phần công ty để tiếp tục tồn tại.
Chông gai của người tiên phong
Sinh ra và tốt nghiệp đại học tại Thụy Điển, Ruben Rausing tiếp tục theo đuổi tấm bằng tiến sĩ tại New York vào những năm 1920. Tại thành phố hoa lệ này, ông đã tận mắt trải nghiệm hệ thống bán lẻ tự phục vụ với vô số sản phẩm được đóng gói sẵn, một thứ hoàn toàn xa lạ với người dân Châu Âu thời bấy giờ.
Một cửa hàng bách hóa tại Châu Âu vào những năm 1920
Vào lúc đó, đa phần cửa hàng tại Châu Âu trữ thực phẩm trong những bao vải hoặc bình thủy tinh lớn. Khi có khách mua hàng, hàng hóa sẽ được chia ra những gói giấy nhỏ hơn, khá mất vệ sinh và cũng kém hiệu quả so với hàng hóa đóng gói sẵn.
Quyết tâm giải quyết vấn nạn này, Ruben Rausing cùng đối tác Erik Akerlund thành lập công ty đầu tiên chuyên về bao bì tại Bắc Âu, mặc cho thế giới đang đối mặt với cuộc Đại khủng hoảng 1929 sau sự sụp đổ của thị trường chứng khoán Phố Wall.
Và cũng ngược lại với xu hướng tập trung vào marketing khi mới thành lập, hai nhà sáng lập dồn gần hết nguồn lực vào nghiên cứu thị trường, định hướng kế hoạch kinh doanh và đặc biệt là nghiên cứu sản phẩm với những công nghệ kèm theo.
Với dây chuyền hoạt động có sẵn từ công ty cũ, doanh nghiệp Akerlund & Rausing nhanh chóng khởi động được mô hình kinh doanh và cung cấp nhiều mẫu bao bì giấy khác nhau cho thực phẩm khô.
Tuy nhiên, Ruben Rausing lại dành phần lớn thời gian để nghiên cứu bao bì cho sữa và kem, vì ông luôn khát khao có một sản phẩm đề cao an toàn vệ sinh, hiệu quả logistics và tối thiểu nguyên vật liệu.
Nhưng vì chỉ kinh doanh được bao bì giấy giữa một thị trường đình trệ, công ty Akerlund & Rausing non trẻ phải chật vật tìm chỗ đứng và tồn tại trong nhiều năm liên tiếp, tình hình bi đát đến nỗi đồng sáng lập Erik Akerlund đã quyết định rời khỏi công ty vào đầu năm 1933.
Mãi đến năm 1944, tức gần 15 năm sau khi thành lập, công ty này mới tìm ra được hướng đi riêng: những hộp chứa chất lỏng hình tứ diện, cắt ra từ một ống giấy khép kín, đảm bảo các tiêu chí về vệ sinh, tốc độ và kinh tế.
Có tin đồn rằng vợ của nhà sáng lập, bà Elisabeth là người nghĩ ra chuỗi sản xuất này qua kinh nghiệm nhồi xúc xích của mình, vì bà cũng từng chật vật nghĩ cách để không khí không lọt vào sản phẩm.
Và Ruben Rausing một lần nữa lao vào nghiên cứu, để gần 10 năm sau đó, dây chuyền sản xuất hàng loạt được cho ra mắt. Ông Ruben Rausing cho hay: "Làm việc chưa ai làm là một điều cực kỳ khó."
Khởi đầu kỷ nguyên Tetra Pak
Đến đầu năm 1951, công ty "AB Tetra Pak" được thành lập tại Thụy Điển để chính thức trình làng dây chuyền đóng gói Tetra Classic vào tháng 5, chuyển giao mô hình sản xuất bao bì 100ml đầu tiên cho nhà máy sữa địa phương Lundaortens Mejeriforening ngay trong năm sau.
Hệ thống Tetra Classic đầu tiên được bàn giao vào năm 1952
Trong một thời gian ngắn, bao bì tứ diện của Tetra Pak trở thành sự lựa chọn hàng đầu tại Thụy Điển, nhất là khi một lớp Polyethylene được đưa vào trong dây chuyền sản xuất để cho ra những sản phẩm không thấm nước.
Đến giữa năm 1954, dây chuyền 500ml được đưa vào sản xuất trong một nhà máy sữa tại Stockholm, và sau đó Tetra Pak liên tiếp xuất hiện tại Đức, Pháp, Ý, Thụy Sỹ, hay xa hơn là Xô Viết và Nhật Bản…
Tưởng chừng như Tetra Pak đã tìm được chỗ đứng trên thị trường, nhưng nhà sáng lập Ruben Rausing một lần nữa muốn đánh cược vào nghiên cứu để cho ra đời chuỗi sản xuất hoàn toàn vô trùng, bước đột phá hứa hẹn đưa tên tuổi Tetra Pak dẫn đầu thế giới.
Nhưng với mặt bằng công nghệ những năm 1950, hướng đi này một lần nữa đẩy Tetra Pak lâm vào khủng hoảng tài chính hơn 10 năm. Mãi đến năm 1963, mẫu bao bì vô trùng Tetra Brik 1 lít mới được cho ra đời.
Thương hiệu Akerlund & Rausing nhanh chóng được bán không lâu sau đó để Ruben Rausing có thể toàn lực tập trung vào AB Tetra Pak.
Trời không phụ lòng người có tâm, nhờ vào tỷ lệ sử dụng nguyên vật liệu thấp, khả năng dễ dàng vận chuyển và xếp gọn nhờ vào cấu tạo hình khối, Tetra Brik nhanh chóng trở thành sản phẩm bán chạy nhất của Tetra Pak, một đòn bẩy cho thành công của thương hiệu trong nhiều thập kỷ tiếp theo.
Tetra Pak liên tiếp mở hai nhà máy tại Mexico vào năm 1960 và Mỹ vào năm 1962 để phục vụ nhu cầu của thị trường Châu Mỹ. Đến những năm 1970, Tetra Brik đã xuất hiện tại các nước phát triển và trở thành một sản phẩm không thể thiếu tại các thị trường này.
Tính đến năm 1990, Tetra Pak đã đạt doanh số kinh ngạc 50 tỷ hộp mỗi năm.
Kết quả
Tính đến ngày nay, Tetra Pak vẫn giữ vững vị trí số một trong ngành đóng gói thực phẩm với sự hiện diện trên 160 nước và sở hữu hơn 24.800 nhân viên. Vào năm 2017, doanh thu của Tetra Pak vượt mức 11,5 tỷ EUR.
Viện khoa học hoàng gia Thụy Điển tự hào tuyên bố hệ thống đóng gói vô trùng của Tetra Pak là một trong những phát minh vĩ đại nhất thế kỷ.
Vào năm 2017, Tetra Pak đã đầu tư xây dựng một nhà máy lớn tại Bình Dương với tổng vốn lên tới 110 triệu đô la Mỹ, nhà máy có diện tích 100,000 mét vuông này có khả năng mở rộng công suất lên tới 20 tỉ bao bì mỗi năm, sẵn sàng đón đầu thị trường tiêu thụ đến 70 tỷ lít sữa và nước ép trái cây tại các nước Đông Nam Á.
